«بیانیه مشترک شش‌رنگ و ۲۰ تشکل دیگر»
سازمان جهانی یونسکو از سال ۹۹ میلادی، روز ۲۱ فوریه، مصادف با دوم اسفند را روز جهانی زبان مادری اعلام کرده است. با وجود گذشت ۲۵ سال از این نام‌گذاری و تلاش سازمان‌های حقوق بشری در دنیا در خصوص زنده نگه داشتن زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف، جمهوری اسلامی ایران نه تنها میلیون‌ها نفر از مردم اتنیک‌های ساکن در جغرافیای خود را از بدیهی‌ترین حق خود یعنی حق تحصیل به زبان مادری محروم کرده است، بلکه با تحقیر، تحریف، ارعاب و ایجاد انشقاق بین مردم ملیت‌های گوناگون تلاش کرده مانع اتحاد آنان علیه این سیاست ضد انسانی شود.
به اعتراف رسانه‌های رسمی حکومت جمهوری اسلامی تنها در سال گذشته ۵۰ هزار کودک دو زبانه از تحصیل بازمانده‌اند! بازماندن کودکان تورک، کورد، عرب، بلوچ، ترکمن و لر و سایر اتنیک‌های ساکن ایران از تحصیل، نه تنها مانع ورود آن‌ها به اجتماع و محرومیت آن‌ها از امکانات مادی و فرهنگی جامعه است، بلکه مانعی جدی در برابر ورودشان به چرخه‌ی اقتصادی و بازار کار نیز هست. حال تصور کنید که همین کودک متعلق به جامعه‌ی الجیبیتی+ نیز باشد و هویت جنسیتی یا گرایش جنسی‌اش انگ‌انگاری شده و او را از بسیاری از امکانات اجتماعی محروم کرده باشد. چنین تبعیض و بی‌عدالتی‌ای را افراد جامعه الجیبیتی+ متعلق به اتنیک‌های گوناگون به طور مستمر و هر روزه تجربه می‌کنند.
سابقه محرومیت از زبان مادری و بازتولید این رنج بیش از عمر ۴۵ ساله‌ی جمهوری اسلامی است و به دوره‌ی سلطنت خاندان پهلوی برمی‌گردد.
متاسفانه قدم‌های معدود اما موثر سازمان‌های حقوق بشری در سال‌های اخیر، برای مقابله با شوونیسم سیستماتیک و نهادینه شده‌ی این دو حکومت که «مرد فارس شیعه‌ی دگرجنسگرا» را تبدیل به معیار و «ارزش» کرده است، نتوانسته منجر به تغییرات بنیادین در این عرصه گردد.
خیزش انقلابی ۱۴۰۱ ژینا (مهسا) امینی، علی‌رغم مشارکت اعجاب‌برانگیز زنان و مردم سراسر ایران، هنوز نتوانسته است مانع نادیده گرفته شدن مطالبات اقلیت‌های اتنیکی ایران و زدن انگ «تجزیه طلب» به هر کسی که این تبعیضات را به رسمیت می‌شناسد شود.
افزایش دستگیری و اعدام فعالین بلوچ، عرب، تورک و کورد و ملیت های ساکن ایران، پرهیز از به رسمیت شناختن حضور جامعه الجیبیتی+ در این انقلاب، همگی ضرورت پرداختن به همه‌ی این لایه‌های ستم را بر ما آشکار می‌کند.
شش‌رنگ، شبکه‌ی لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی، آگاه از تبعیض‌های چند لایه به خصوص تبعیض‌هایی که جامعه‌ی الجیبیتی + اتنیکی با آن مواجهه هستند، پرداختن به همه‌ی انواع نابرابری را در دستور کار و از اهم وظایف خود دانسته و با راه‌اندازی بخش‌های تورکی، کوردی، عربی و بلوچی، به سهم خود به تولید محتوا، اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به زبان مادری کرده است.
شش‌رنگ ضمن ابراز نگرانی از وضعیت اعضای جامعه‌ی الجیبیتی+ متعلق به اقلیت‌های اتنیکی که تجربه‌ی پیچیده‌تر و شدیدتری از سرکوب و فشار را متحمل می‌شوند بار دیگر اعلام می‌کند؛ دموکراسی بدون رفع ستم از همه‌ی به حاشیه رانده‌شدگان و تحت ستم قرار گرفتگان میسر نخواهد بود و از همه‌ی فعالین و سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهد ضمن به رسمیت شناختن حقوق اتنیک‌های ساکن ایران، تلاش برای حق تحصیل به زبان مادری را، به عنوان بدیهی‌ترین حق هر ملت، در دستور کار خود قرار دهند.
شش‌رنگ (شبکه‌ی لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی)
۲۱ فوریه ۲۰۲۴، مصادف با ۲ اسفتد ۱۴۰۲
امضا کنندگان به ترتیب حروف الفبا:
آزاد قادین
برمش، صدای زنان بلوچستان
جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال
حزب دموکرات آذربایجان
کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان
کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان
کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران
کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن
مرکز زنان تورک
ملت مدنی آذربایجان
رسانک، رسانه خبری بلوچ
شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو
شبکه ندای زاگرس
شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران
شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ
سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)
سازمان حقوق بشری “هەنگاو”
سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او) گروه حقوق بشر بلوچستان
بیزیم آنا دیلیمیز رسمیته تانینمالی‌دیر
«شش‌رنگ و ۲۰ باشقا تشکیلانین اورتاق بیاناتی»
دونیا یونسکو تشکیلاتی ۱۹۹۹ ایلیندن، ۲۱ فوریه‌نی (۲ ایسفندی) دونیا آنا دیلی گونو آدلاندیریب. ۲۵ ایل بو آدلاندیرمادان کئچمه‌سینه و دونیا اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لارینین فرقیلی دیل و مدنیتلری یاشاتماق ایستمه‌سینه رغمن، جمهوری اسلامی ایران، جغرافیاسیندا یاشایان میلیون‌لارجا اتنیکی آنا دیلینده تحصیل آلماق کیمین بیرینجیل حقوقوندان محروم بوراخماقلا قالماییب، بلکه آشاغیلاماق، تحریف، قورخوتما و میلت‌لرین آراسیندا آیریلیق یاراداراق، بو قئیری‌اینسانی سیاست قارشیسیندا بیرلیک اولمالارینا مانع اولوب.
جمهوری اسلامی‌نین رسمی مدیالارینین اعتیرافینا گؤره، تکچه کئچن سنه ۵۰مین ایکی دیللی اوشاق تحصیلدن گئری قالمیش. تورک، کورد، عرب، بلوچ، ترکمن، لر و ایران‌دا یاشایان باشقا اتنیک‌لرین تحصیلدن گئری قالماسی، تکجه اونلارین توپلوما گیرمه‌لرینی و مادی-مدنی ایمکانلاردان فایدالانمالارینی دئییل، بلکه ایش و اکونومیک حیاتا گیرمه‌لرینه ده جیددی بیر مانع‌دیر. ایندی بو مانع‌لرله قارشی قارشی‌یا اولان بیر اوشاغین، ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونا عایید اولدوغونو و جینسیتی کیملیک و جینسی یؤنلیمینین دالقالاندیغینی و بو سببدن دولایی دا بیر چوخ سوسیال خیدمت‌لردن محروم قالدیغینی دوشونون.
بئله بیر آیری‌سئچکیلیک و عدالتسیزلیگی اتنیکی آزینلیق‌لارا عایید اولان ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومو دواملی اولاراق هر گون تجروبه ائتمکده‌دیر.
آنا دیلیندن محروم قالماق و بو آجی‌نین دواملی یئنی‌لنمه‌سینین کئچمیشی جمهوری اسلامی‌نین ۴۵ ایللیک حؤکومتیندن داها اسکی‌دیر و پهلوی دؤنمینه قاییتماقدادیر.
سون ایل‌لرده بو ایکی حؤکومتین سیستماتیک و ایچسللشمیش شوونیسمینه قارشی اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لارینین آز اما تاثیرلی آددیم‌لاری، کی «شیعه فارس هتروسکسوال ارکک» فیقورونو «ده‌یر» اولاراق گؤسترمکده، تاسسوفله بو ساحه‌ده اساسلی دییشیکلیکلره سبب اولا بیلمه‌ییب.
ژینا (مهسا) امینی‌نین ۱۴۰۱ دئوریم حرکتی، قادین‌لارین و بوتون ایران خالقینین حیرت وئریجی قاتیلیمینا رغمن، هله ده ایران‌دا اتنیکی آزینلیق‌لارین طلب‌لرینین گؤرمزدن گلینمه‌سینه و بو آیری‌سئچکیلیک‌لره اعتیراض ائدن‌لره «بؤلوجو» آدی وئرن‌لرین قارشیسینا کئچه بیلمه‌ییب.
تورک، بلوچ، عرب، کورد و دیگر ایران‌داکی میلیت‌لرین آکتیویست‌لرینین توتوقلانماسی و اعدام ائدیلمه‌سی و بو دئوریمده ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون رسمیته تانینماسی، بوتون سیتم قاتمانلارینا دیقت ائتمه‌میزین اهمیتینی بیزه گؤسترمکده‌دیر.
شش‌رنگ، ایرانلی لزبین‌لر و ترنسجندرلر شبکه‌سی، قاتمانلی آیری‌سئچکیلیک‌لر، خصوصی ایله اتنیکی ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون قارشیلاشدیق‌لاری آیری‌سئچکیلیک‌لرین فرقیده اولاراق، بوتون آیری‌سئچکیلیک نوع‌لارینی دیقته آلاراق بوتون برابرسیزلیک‌لری ایشلرینین باشلیغینا قویموش و تورکجه، کوردجه، عربجه و بلوچ‌جا صحیفه‌لری آچاراق، بو ساحه‌ده آنا دیلینده معلوماتلاندیرمایا چالیشماقدادیر.
شش‌رنگ، زوراکیلیق و باسقی‌نین داها شیددتلی و قاتمانلی حالینی تجروبه ائتدیکلری اوچون، اتنیکی آزینلیق‌لارا عایید اولان ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون وضعیتی حاققیندا ناراحاتلیغینی بیلدیره‌رک بیر داها دموکراسی‌نین بوتون اؤتکلیلشدیریلمیش و سیتم آلتیندا اولانلارین اوستونده‌کی باسقی قالخمادان مومکون اولمایاجاغینی اعلام ائدیب، بوتون اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لاری و آکتیویست‌لریندن ایران‌دا یاشایان ائتنیک‌لرین حقوق‌لارینی رسمیته تانیمالارینی و آنا دیلینده تحصیل آلمایی، هر میلتین اَن بیرینجیل حقوقو اولاراق، گوندم ایشلرینه قویمالارینی ایسته‌ییریک.
شش‌رنگ (ایرانلی لزبین‌لر و ترنسجندرلر شبکه‌سی)
الیفبا سیراسی ایله ایمضالایانلار:
- آزاد قادین
- برمش، صدای زنان بلوچستان
- پایان تک زبانی
- جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال
- حزب دموکرات آذربایجان
- کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان
- کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان
- کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران
- کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن
- مرکز زنان تورک
- ملت مدنی آذربایجان
- رسانک، رسانه خبری بلوچ
- شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو
- شبکه ندای زاگرس
- شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران
- شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ
- سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)
- سازمان حقوق بشری “هەنگاو”
- سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)
گروه حقوق بشر بلوچستان
